Αντιμέτωποι τής σύγχρονης πνευματικής κρίσης

                                                                               

Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου

Στις ημέρες μας το ερώτημα για το ποιος είναι ο κύριος σκοπός της ζωής ακούγεται αδιάφορα,σ’ έναν κόσμο που δεν ενδιαφέρεται για την ουσία, την αλήθεια και την αξία των πραγμάτων. Δυστυχώς πολύς κόσμος δεν γνωρίζει γιατί ζει ακριβώς...

Ζούμε εδώ και καιρό μία κατάρρευση των αξιών της ζωής. Πρόκειται για μια σοβαρή κρίση, όχι τόσο οικονομική, κοινωνική ή πολιτισμική αλλά κύρια πνευματική. Ό,τι επί αιώνες κατακτήθηκε, υβρίζεται, χλευάζεται, ποδοπατιέται...

Καμία συγκίνηση, κανένα αίσθημα , κανένας σεβασμός για ό,τι το ιερό.

Σύντομη και βάναυση αποϊεροποίηση των πάντων εδώ και τώρα. Δεν ήλθα απόψε να σας κάνω τον δάσκαλο, τον κατηχητή, τον ιεροκήρυκα, τον επιτιμητή και τον εισαγγελέα. Ήλθα να καταθέσω ταπεινά τον πόνο μου, την αγάπη μου, τον ειλικρινή λογισμό μου...

Λησμόνησε λοιπόν ο σύγχρονος άνθρωπος τον κύριο σκοπό της υπάρξεώς του. Θεώρησε ότι είναι επιγείως αθάνατος. Δέθηκε ισχυρά με την ύλη, τα χρήματα, τα κτήματα, τα πράγματα.

Νόμισε την ασυδοσία ελευθερία, την ασέβεια πρόοδο, την απάτη ευφυΐα, την αμαρτία απελευθέρωση , την τιμιότητα ανοησία...

Μπήκε στη ζωή των νεοελλήνων η αμφισβήτηση, η αμφιβολία, η καχυποψία, η αναίρεση, η απόρριψη. Θεοποιήθηκε η χρηματολαγνεία, η σαρκολατρεία, η επηρμένη φιλοδοξία. Ωραιοποιήθηκε η υποκρισία. Μέσα σε αυτό το κλίμα, η Εκκλησία θεωρήθηκε ενοχλητική. Έτσι, υπάρχοντα σκάνδαλα λαθεμένων εκπροσώπων της διογκώθηκαν, άλλα εφευρέθηκαν, συντηρήθηκαν και διατηρήθηκαν, ώστε ο κόσμος να δυσανασχετεί και μόνο που βλέπει ράσο στο δρόμο. 

Η Εκκλησία δεν είναι μικρομάγαζο. Η Εκκλησία υπήρξε πριν από εμάς και ασφαλώς θα υπάρξει και μετά από εμάς. Η ψυχή ζητά φως πέρα από το ηλιακό και το τεχνητό. Το «είναι» κάθε σοβαρού ανθρώπου αναζητά τις καθάριες πηγές των υδάτων για να ξεδιψάσει αληθινά.

Οι διάφορες συνταγές για πρόσκαιρη ηδονή πρόσφεραν τελικά άφθονη οδύνη.

Πολλοί ευαίσθητοι άνθρωποι των καιρών μας κλείνονται στον εαυτό τους και αν δεν παραμιλούν και μελαγχολούν, μονολογούν στοχαστικά για την τόσο βίαιη αλλαγή των καιρών. Ένα αδιέξοδο επικρατεί στις συζητήσεις. 

Η πόλη κατάντησε μουντή και αφιλόξενη. Τα χωριά θεωρούνται πολύ μικρά και άχαρα. Το περιβάλλον θορυβώδες, μολυσμένο, ταραγμένο. Οι άνθρωποι ατομιστές, ιδιότροποι, βιαστικοί , επιπόλαιοι. Απαξίωση στην πολιτική και διαφθορά στους πολιτικούς. Εκκλησιαστικοί άρχοντες φωνασκούντες και απειλούντες και άλλοι σιωπώντες και κρυπτόμενοι. Οι καλλιτέχνες παρασύρονται από τη μόδα και οι επιστήμονες από την έπαρση. Τελική και οδυνηρή διαπίστωση, μια γενική φθορά που δίνει πίκρα, λύπη, πόνο βαθύ. 

Ο σύγχρονος άνθρωπος ξετρελλάθηκε από τα επιτεύγματα της τεχνολογίας. Όπως λέει ένας σοφός δοκιμιογράφος «ο σύγχρονος άνθρωπος πέταξε τα χρήσιμα κάποτε για την ιδιοτέλειά του προσωπεία των ιδεών και των πίστεων και φανέρωσε το αληθινό του πρόσωπο, το πρόσωπο, που ένας λαμπρός πολιτισμός , ο οποίος (δεν ωφελεί να το κρύψουμε) πεθαίνει στις ημέρες μας, είχε με κόπο εξανθρωπίσει» (Κώστας Χατζηαντωνίου). 

Και ο καπιταλισμός και ο σοσιαλισμός είπαν πολλές αναλήθειες κι έδωσαν πολλές υποσχέσεις, ότι όλοι θα είναι όσοι, ικανοί, τυχεροί και πλούσιοι. Σύντομα ο κόσμος απογοητεύθηκε οικτρά. Οι πολιτικές ηγεσίες στάθηκαν αρκετά ανειλικρινείς…

Η διαφθορά κατάντησε γενικό φαινόμενο. Κανείς δεν περίμενε τόσο σύντομη μεταστροφή των πάντων. Κύρια θέση στο σπίτι έχει καταλάβει η θεά-τηλεόραση.

Έχει λάβει τη θέση της αρχαίας εστίας και του εικονοστασιού. Μένει ακοίμητη σαν το καντήλι. Να φωτίζει και να σκοτίζει, να παραμορφώνει, να παραποιεί, να υπνωτίζει, να πλασάρει νέες ιδέες, νέα ηθική, νέα στάση ζωής. Για να επικρατήσεις πρέπει να είσαι νέος, ωραίος και πλούσιος. Δεν μιλάμε πια για ήθος, αξία, χαρακτήρα, αξιοπρέπεια και λοιπά. Οι εκφωνητές έχουν γίνει εισαγγελείς και δήμιοι. Οι εκπομπές συνεχείας παρουσιάζουν ως απελευθέρωση την ομοφυλοφιλία, την ελεύθερη συμβίωση, τις αμβλώσεις, ακόμη και τα λεγόμενα ελαφρά ναρκωτικά...

Ο ταλαίπωρος άνθρωπος φαντάζεται ότι απελευθερώνεται πλήρως με την αναρχία και την ασυδοσία. Φιμώνει τη συνείδηση, σκοτίζει το νου του, πνίγει τα αισθήματά του, ρίχνεται ξέφρενος στην απόλαυση της ύλης , σ’ έναν παράξενο εορτασμό φθοράς.

Η διαφθορά ήλθε με την αποξένωση του ανθρώπου από τον Θεό και τον πλησίον. Χάθηκε το βαθύ νόημα της ζωής. Ο ανταγωνισμός , ο αθέμιτος συναγωνισμός, ο επηρμένος πρωταγωνιτισμός, έφεραν μεγάλα εσωτερικά κενά, ρωγμές ισχυρές στο ανθρώπινο πρόσωπο. «Νυν κρίσις εστι». «Ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος ,ιδού νυν ημέρα σωτηρίας». Χρειάζεται ειλικρίνεια, σοβαρότητα, γενναιότητα, άμεση βοήθεια. Δεν υπάρχει χρόνος για δικαιολογίες και αναβολές. Δεν ωφελούν οι κατηγορίες, οι φωνές, οι επιτιμήσεις.

Τα φώτα να στραφούν μέσα μας. Να δούμε κατάματα τον εαυτό μας όλοι, δίχως περιστροφές και μακρούς προλόγους.

Τα μέσα ενημερώσεως στρέφουν συνεχώς δυνατά φώτα προς τους άλλους. Αγαπούν την εύκολη κριτική και όχι την αυστηρή αυτοκριτική. Συγκρινόμαστε συνήθως με τους χειρότερους. Οι ανήθικοι μιλούν περί ηθικής, οι αλιβάνιστοι για την κάθαρση της Εκκλησίας. Ηθικιστές ρήτορες φωνασκούν ενοχλητικά από τα καθημερινά τηλεοπτικά παράθυρα περί διαφθοράς για να εκτονωθούν και να δεχθούν συγχαρητήρια, για το πόσο ωραία τα είπαν.

Γενναιότητα είναι να νικήσεις τα πάθη σου. Ο άνθρωπος σήμερα, επιτρέψτε μου να το πω, είναι κατά φαντασίαν ελεύθερος.

Νομίζει ότι είναι καλά ενώ δεν είναι καθόλου καλά. Αυτό είναι τρομερό δυστύχημα. Αυτός ο πολύξερος, ελεύθερος και σπουδαίος άνθρωπος συχνά αυταπατάται και αυτοειρωνεύεται. Παρασύρεται από δεισιδαιμονίες, πιστεύει στην τύχη, τη μοίρα, το πεπρωμένο, τη μαγεία, τα ωροσκόπια, τις προβλέψεις των άστρων…

Η διαφθορά είναι στο βάθος της ψυχής του ανθρώπου. Εκεί να εντοπιστεί το πρόβλημα. Μη ψάχνουμε μακρυά μας κάτι που είναι μέσα μας.Ο Χριστός επέμενε για εσωτερική νήψη, αυτοκριτική, ενδοσκαφή, αυτομεμψία και αυτογνωσία.

Ελευθερία κυρίως είναι να κάνεις εσύ ό,τι θέλεις τον εαυτό σου και όχι αυτός. 

Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου

 «παθοκτονία» πρόσκληση μετανοίας σε καιρούς κρίσεως.
Εκδόσεις «εν πλω» xristianos.gr